Muz Yetiştiriciliğinde Kullanılan Gübreler ve Görevleri | Muz Gübreleri
Muz yetiştiriciliğinde yüksek verim ve kaliteli meyve elde etmek için doğru ve dengeli gübreleme şarttır. Muz bitkisi, hızlı büyüyen, büyük yapraklı ve çok yıllık bir tropik bitki olduğu için makro ve mikro besin elementlerini yüksek miktarda tüketir. Topraktan alınamayan ya da yetersiz kalan besinler, dışarıdan gübreleme ile mutlaka sağlanmalıdır.
🌱 MUZDA KULLANILAN BAŞLICA GÜBRELER
🔴 1. Makro Elementli Gübreler (N – P – K)
✅ Azot (N):
-
Yaprak büyümesi ve bitki gelişimi için temel elementtir.
-
Eksikliğinde: Soluk yapraklar, zayıf sürgünler, düşük verim.
-
Kullanılan Gübreler:
-
Üre (%46 N)
-
Amonyum sülfat (%21 N + %24 S)
-
Amonyum nitrat (%33 N)
-
✅ Fosfor (P):
-
Kök gelişimini ve meyve oluşumunu destekler.
-
Eksikliğinde: Kısa kökler, az çiçeklenme ve zayıf meyve tutumu.
-
Kullanılan Gübreler:
-
Triple Süper Fosfat (TSP) (%44–46 P₂O₅)
-
Diamonyum Fosfat (DAP) (%18 N + %46 P₂O₅)
-
✅ Potasyum (K):
-
Muzda en çok ihtiyaç duyulan besindir.
-
Meyve iriliği, şeker oranı, kabuk kalitesi ve dayanıklılığı sağlar.
-
Kullanılan Gübreler:
-
Potasyum sülfat (K₂SO₄)
-
Potasyum nitrat (KNO₃)
-
(Muz klora hassas olduğu için potasyum klorür önerilmez.)
-
🟢 2. Mikro Elementli Gübreler (İz Elementler)
| Element | Görevi | Kullanılan Form |
|---|---|---|
| Çinko (Zn) | Yaprak gelişimi, hormon sentezi | ZnSO₄, Zn-EDTA |
| Bor (B) | Çiçeklenme, meyve tutumu | Borik asit, sıvı bor |
| Mangan (Mn) | Klorofil üretimi, enzimler | MnSO₄, Mn-EDTA |
| Demir (Fe) | Yeşil aksam gelişimi | Fe-EDDHA (şelatlı form tercih edilir) |
| Bakır (Cu) | Hastalık direnci | Cu-EDTA |
| Molibden (Mo) | Azot metabolizması | Amonyum molibdat |
Mikro elementler genellikle yapraktan sıvı gübre olarak uygulanır.
💧 3. Sıvı ve Yapraktan Uygulanan Gübrelere Örnekler
-
Amino asitli sıvı gübreler → Strese karşı direnç artırır, hızlı toparlama sağlar.
-
Deniz yosunu özlü gübreler (Seaweed extract) → Bitkiyi canlandırır, meyve kalitesini artırır.
-
Sıvı NPK gübreleri → Damlama veya yaprak yolu ile uygulanabilir.
-
Mikro elementli karışımlar (B + Zn + Mn) → Özellikle çiçeklenme öncesi ve meyve tutumu sırasında kullanılır.
🌱 4. Organik ve Organomineral Gübreler
-
Yanmış ahır gübresi (dönüme 2–4 ton) → Toprağın organik maddesini artırır.
-
Kompost / organomineral gübreler → Toprak yapısını düzeltir, nem tutma kapasitesini artırır.
-
Humik ve fulvik asitler → Besin alımını kolaylaştırır, kök gelişimini destekler.
📅 MUZ İÇİN GÜBRELEME TAKVİMİ (GENEL)
| Dönem | Uygulama | Gübre Türü |
|---|---|---|
| Ekim – Kasım | Taban gübresi | TSP + Ahır Gübresi |
| Ocak – Şubat | İlk sürgün büyümesi | Amonyum sülfat + potasyum sülfat |
| Mart – Nisan | Hızlı gelişim dönemi | NPK (20-20-20) + Mikro element takviyesi |
| Mayıs – Haziran | Çiçeklenme ve meyve tutumu | Potasyum ağırlıklı gübre + Bor + Çinko |
| Temmuz – Ağustos | Meyve irileşmesi | Potasyum nitrat + amino asitli yaprak gübresi |
| Eylül – Ekim | Hasat öncesi | Deniz yosunu + Potasyum takviyesi |
⚠️ DİKKAT EDİLECEKLER
-
Muz yüksek miktarda potasyum tüketir, bu elemente özel önem verilmelidir.
-
Klorlu gübrelerden kaçınılmalı, özellikle potasyum klorür muzda kullanılmamalıdır.
-
Toprak ve yaprak analizi yapılmadan bilinçsiz gübreleme yapılmamalıdır.
-
Damlama sulama sistemine uygun sıvı gübreler, verimi artırır ve besin kaybını azaltır.
