Ceviz Yetiştiriciliğinde Bor (B) ve Çinko (Zn) Gübreleri ve Özelikleri | Görevleri
Ceviz yetiştiriciliğinde bor (B) ve çinko (Zn) gübreler, özellikle çiçeklenme, meyve tutumu, sürgün gelişimi ve verim artışı için kritik öneme sahiptir. Bu mikro elementlerin eksiklikleri cevizde ciddi verim kaybına, boş meyveye, çiçek dökümüne ve gelişim bozukluklarına yol açar.
🧪 CEVİZDE BOR (B) GÜBRELERİ
✅ Bor’un Cevizdeki Rolü:
-
Polen gelişimini ve çiçek döllenmesini sağlar.
-
Meyve tutumunu ve iç doluluğunu artırır.
-
Hücre duvarı ve şeker taşınımında görevlidir.
-
Eksikliğinde: Boş meyve, çiçek dökümü, genç yapraklarda şekil bozuklukları görülür.
🔹 Bor İçeren Gübreler:
| Gübre Türü | İçerik | Uygulama Şekli | Özellik |
|---|---|---|---|
| Borik Asit | %17–20 B | Yapraktan veya tabandan | En hızlı alınan bor formu |
| Boraks (Na₂B₄O₇) | %10–11 B | Toprak altına | Uzun süreli etki sağlar |
| Sıvı Borlu Yaprak Gübresi | %5–15 B (genellikle etanolaminli) | Yapraktan püskürtme | Fitotoksisite riski düşüktür |
| Bor + Çinko Karışımlı Sıvılar | 2’li veya 3’lü mikro element | Yapraktan | Özellikle çiçeklenme öncesi kullanılır |
🕒 Bor Uygulama Zamanı:
-
Mart sonu – Nisan başı: Çiçeklenmeden önce
-
İkinci uygulama (isteğe bağlı): Mayıs ortası
-
Genellikle yapraktan 100–150 cc / 100 L su dozunda uygulanır.
🧪 CEVİZDE ÇİNKO (Zn) GÜBRELERİ
✅ Çinko’nun Cevizdeki Rolü:
-
Sürgün ve yaprak büyümesini teşvik eder.
-
Bitkide hormon (oksin) üretimini artırır.
-
Çiçek tomurcuğu oluşumunu ve meyve kalitesini destekler.
-
Eksikliğinde: Rozetleşme, küçük yapraklar, uç kuruması, sürgün geriliği oluşur.
🔹 Çinko İçeren Gübreler:
| Gübre Türü | İçerik | Uygulama Şekli | Özellik |
|---|---|---|---|
| Çinko Sülfat (ZnSO₄) | %21–33 Zn | Toprak ve yaprak | Yaygın kullanılan formdur |
| Çinko Şelatları (Zn-EDTA) | %6–10 Zn | Yapraktan | Alkali/kireçli topraklar için ideal |
| Sıvı Çinko Gübreleri | %5–10 Zn | Yapraktan | Amino asitli ve organik destekli formlar daha etkilidir |
| Zn + B Kombine Sıvılar | Komple mikro karışımlar | Yapraktan | Çiçeklenme öncesi kullanılır |
🕒 Çinko Uygulama Zamanı:
-
Erken ilkbahar: Sürgün başlamadan hemen önce (Mart sonu)
-
İkinci uygulama: Mayıs ortasında veya Haziran başında
-
Doz: Yapraktan 100–200 cc / 100 L su (ürüne göre değişir)
📅 CEVİZDE BOR ve ÇİNKO UYGULAMA TAKVİMİ
| Dönem | Uygulama Şekli | Gübre Önerisi |
|---|---|---|
| Mart sonu – Nisan başı | Yapraktan | Borik asit + Zn-EDTA (veya kombine sıvı ürün) |
| Mayıs ortası | Yapraktan | Sıvı bor + sıvı çinko (az doz) |
| Eylül (isteğe bağlı) | Topraktan | Boraks + çinko sülfat (organik gübreyle birlikte karıştırılabilir) |
⚠️ DİKKAT EDİLECEKLER:
-
Doz aşımından kaçının: Özellikle bor fazla verildiğinde fitotoksisite (yanma) riski yüksektir.
-
Toprak pH’ı yüksekse: Şelatlı formlar (Zn-EDTA) tercih edilmelidir.
-
Analize göre gübreleme yapılmalıdır. Her uygulamadan önce yaprak ve toprak analizleri yönlendirici olmalıdır.
-
B + Zn aynı tankta karıştırılabilir, uyumlu ticari ürünlerle kombin yapılabilir.
