Zeytin Gübreleri Ve fonksiyonları | Gübre Üretim Formülleri
Zeytin yetiştiriciliğinde kullanılan gübreler, kaliteli ve bol ürün alabilmek için dengeli ve bilinçli gübreleme çok önemlidir. Zeytin, kuraklığa dayanıklı bir bitki olsa da, besin maddesi eksikliğinde verimde azalma, meyve dökümü, çiçeklenme zayıflığı ve meyve kalitesinde düşüş görülebilir.
🌿 ZEYTİN YETİŞTİRİCİLİĞİNDE KULLANILAN BAŞLICA GÜBRELER
🔴 1. Makro Elementli (NPK) Gübreler
✅ Azot (N)
-
Gövde ve yaprak gelişimini artırır, çiçeklenmeyi destekler.
-
Yetersizliğinde sararma, gelişme geriliği görülür.
-
Kullanılan Gübreler:
-
Üre (%46 N)
-
Amonyum sülfat (%21 N + %24 S)
-
Amonyum nitrat
-
✅ Fosfor (P)
-
Kök gelişimini ve çiçek oluşumunu destekler.
-
Eksikliğinde çiçek dökülmesi ve meyve bağlamama olur.
-
Kullanılan Gübreler:
-
Triple süper fosfat (TSP)
-
DAP (Diamonyum fosfat)
-
✅ Potasyum (K)
-
Meyve iriliği, yağ oranı ve hastalık direnci için gereklidir.
-
Eksikliğinde meyveler küçük kalır, olgunlaşma gecikir.
-
Kullanılan Gübreler:
-
Potasyum sülfat (K₂SO₄)
-
Potasyum nitrat (KNO₃)
-
Potasyum klorür (KCI) (klor duyarlılığına dikkat)
-
🟡 2. Mikro Elementli Gübreler
Zeytin ağaçları mikro besin eksikliklerine duyarlıdır.
| Element | Görevi | Gübre Kaynağı |
|---|---|---|
| Bor (B) | Meyve tutumu ve çiçek gelişimi | Boraks, borik asit |
| Çinko (Zn) | Sürgün ve yaprak gelişimi | Çinko sülfat, Zn-EDTA |
| Demir (Fe) | Klorofil üretimi | Fe-EDDHA, Fe-DTPA |
| Mangan (Mn) | Enzim aktivitesi | MnSO₄, Mn-EDTA |
| Bakır (Cu) | Lignin oluşumu ve direnç | Cu sülfat, Cu-EDTA |
🧪 3. Yaprak (Foliar) Gübresi
-
Özellikle mikro elementler için yapraktan uygulama daha etkilidir.
-
Amino asitli, deniz yosunlu (seaweed) ve mikro element karışımlı yaprak gübreleri zeytinde sık kullanılır.
-
Ne zaman uygulanır?
-
İlkbaharda çiçeklenme öncesi
-
Yaz başı meyve tutum döneminde
-
Sonbaharda yaprak besleme için
-
🪱 4. Organik Gübreler
-
Yanmış çiftlik gübresi ve kompost, zeytinliklerde toprağın organik maddesini artırmak için her 2–3 yılda bir uygulanır.
-
Organomineral gübreler: Hem NPK içerir hem organik madde sağlar.
🌱 5. Toprak Düzenleyiciler ve Biyolojik Gübreler
| Ürün Türü | Faydası |
|---|---|
| Humik–fulvik asit | Toprak yapısını iyileştirir, besin alımını artırır |
| Deniz yosunu (Seaweed) | Bitkiyi strese karşı korur, hormon takviyesi sağlar |
| Mikrobiyal gübreler | Azot fiksasyonu ve fosfor çözünürlüğünü artırır (özellikle mikoriza mantarları) |
🗓️ UYGULAMA ZAMANINA GÖRE ZEYTİN GÜBRELEME ÖZETİ
| Dönem | Uygulanan Gübreler |
|---|---|
| Kış sonu – İlkbahar | Azot + Fosfor + Potasyum + Organik gübre |
| Çiçeklenme öncesi | Yapraktan Bor + Çinko + Deniz yosunu |
| Meyve tutumu – Haziran | Potasyum + Kalsiyum + Amino asitli yaprak gübreleri |
| Sonbahar – Hasat sonrası | Fosfor + Potasyum + Humik asit + Mikro element desteği |
