Diase ton Alkol (DAA) NEDİR?

Diase ton Alkol (DAA), organik çözücüler sınıfında yer alan, hem hidroksil (-OH) hem de karbonil (C=O) grubu taşıyan bir hidroksi-keton bileşiğidir. Çeşitli endüstrilerde çözücü, ara kimyasal ve katkı maddesi olarak yaygın kullanılır.

Kimyasal Tanımı

• Kimyasal adı: 4-Hidroksi-4-metilpentan-2-on

• Yaygın adı: Diacetone Alcohol (DAA)

• Kısaltma: DAA

• CAS No: 123-42-2

• Molekül formülü: C₆H₁₂O₂

• Molekül ağırlığı: 116,16 g/mol

• Yapısı: Asetonun kendiliğinden aldol kondenzasyonu ile oluşur.

Fiziksel Özellikleri

• Görünüş: Renksiz, berrak sıvı

• Koku: Hafif, karakteristik (aseton benzeri)

• Yoğunluk (20 °C): ~0,94 g/cm³

• Kaynama noktası: 166 – 170 °C

• Erime noktası: –47 °C

• Parlama noktası: 58 °C (kapalı kap)

• Buhar basıncı (20 °C): ~3 mmHg

• Çözünürlük:

  • Suda orta derecede çözünür (~100 g/L)

  • Çoğu organik solventle (alkol, keton, ester) tamamen karışabilir

Kimyasal Özellikleri

• Hidroksil ve karbonil grupları sayesinde hem alkol hem keton karakteri taşır.

• Reaktif bir çözücüdür, esterleşme ve dehidrasyon reaksiyonlarına katılabilir.

• Yavaş buharlaşır, bu nedenle “medium/slow evaporating solvent” sınıfına girer.

• Alevlenebilir sıvıdır.

Fonksiyonel Özellikleri

• Çözücü: Reçine, selüloz türevleri, nitroselüloz, akrilik ve vinil polimerler için.

• Ara kimyasal: Esterler, ketonlar ve reçine türevlerinin üretiminde.

• Ko-çözücü: Boya ve verniklerde akışkanlık ve film düzgünlüğünü artırır.

• Plastik katkısı: Esneklik ve uyumluluk sağlar.

Kullanım Alanları

• Boya ve kaplama endüstrisi: Çözücü, viskozite düzenleyici

• Mürekkep üretimi: Solvent ve bağlayıcı çözücü

• Yapıştırıcı ve vernikler

• Plastik ve polimer endüstrisi: Reçine sentezinde ara ürün

• Tekstil: Selüloz asetat çözücüsü

• Kimyasal sentez: Esterler, izoforon ve diğer türevlerin üretiminde hammadde