IPBC ve Özellikleri | Kullanıldığı Alanlar
IPBC
NEDİR?
Tanımı
IPBC, tam adıyla Iodopropynyl Butylcarbamate, çok geniş spektrumlu bir antimikrobiyal koruyucudur (biocidal preservative).
Kozmetik, boya, yapıştırıcı, temizlik ve endüstriyel formülasyonlarda mantar, küf ve maya gelişimini engellemek amacıyla kullanılır.
Kısaca, IPBC formülasyonları bozulmadan koruyan, düşük dozda güçlü etki gösteren bir mantar önleyici (fungisit) maddedir.
Kimyasal Özellikleri
-
Kimyasal adı: Iodopropynyl Butylcarbamate
-
Moleküler formül: C₈H₁₂INO₂
-
Molekül ağırlığı: 281.09 g/mol
-
CAS Numarası: 55406-53-6
-
Görünüm: Beyaz veya açık sarı toz / yarı akışkan sıvı (türe göre değişir)
-
Çözünürlük: Suda sınırlı çözünür, alkol, glikol ve yüzey aktiflerle uyumludur
-
pH stabilitesi: 3 – 9 aralığında stabildir
-
Isı dayanımı: 40–50 °C altında formülasyona eklenmelidir
-
Koku: Hafif karakteristik
Genel Özellikleri ve Avantajları
-
Geniş spektrumlu antimikrobiyal etki: Küf, maya ve mantarlara karşı güçlü inhibitör etki sağlar.
-
Düşük kullanım oranında yüksek verim: Genellikle %0.01 – 0.05 aralığında etkilidir.
-
Renk ve koku yapmaz, formülasyonun görünümünü etkilemez.
-
Yüzey aktiflerle ve kozmetik bileşenlerle uyumludur.
-
Uzun raf ömrü ve termal stabiliteye sahiptir.
-
Formülasyonda diğer koruyucularla (örneğin phenoxyethanol, parabens, benzyl alcohol) birlikte kullanıldığında sinerjik etki gösterir.
Kullanım Alanları
IPBC çok amaçlı bir koruyucudur ve farklı endüstrilerde kullanılır:
1. Kozmetik ve Kişisel Bakım Ürünleri
-
Şampuan, saç kremi, duş jeli
-
Yüz ve vücut kremleri
-
Nemlendirici losyonlar
-
Makyaj ürünleri
-
Göz çevresi ve anti-aging ürünleri (çok düşük dozda)
2. Boya ve Kaplama Sistemleri
-
Su bazlı boya ve verniklerde küf ve mantar oluşumunu önler
-
Ahşap koruyucu sistemlerde biyosit olarak
3. Endüstriyel Uygulamalar
-
Yapıştırıcılar, dolgu macunları
-
Su bazlı mürekkepler
-
Deterjan ve temizlik ürünleri
-
Kağıt ve tekstil kaplama sistemleri
Formülasyonda Kullanım Oranı
-
Kozmetik ürünlerde: %0.01 – 0.05
-
Endüstriyel sistemlerde: %0.05 – 0.2
-
Ahşap koruma ürünlerinde: %0.2 – 0.5
IPBC genellikle formülasyona soğutma aşamasında (40 °C’nin altında) eklenir, çünkü yüksek sıcaklıkta etkinliği azalabilir.
Dikkat Edilmesi Gerekenler
-
Göz çevresi ve dudak ürünlerinde kullanım oranı çok düşük tutulmalıdır (AB mevzuatına göre genellikle ≤ 0.01%).
-
pH 9’un üzerinde stabilitesi azalır; nötr veya hafif asidik formülasyonlar önerilir.
-
Suda tam çözünmediği için glikol veya yüzey aktif içinde ön çözelti hazırlanarak eklenmelidir.
-
Metal iyonlarıyla temas ettiğinde renk değişimi yapabilir, bu durumda şelatlayıcı (EDTA) eklenmesi önerilir.
-
Işıktan korunarak depolanmalıdır.
Güvenlik Bilgisi
-
Düşük toksisiteye sahiptir, ancak yüksek konsantrasyonlarda cilt tahrişi yapabilir.
-
Kozmetik kullanımında yasal sınırlar dâhilinde kullanıldığında güvenlidir.
-
AB Kozmetik Yönetmeliği (Annex V, No. 56) uyarınca belirli ürünlerde maksimum %0.01 oranında izinlidir.
-
Biyosidal uygulamalarda ilgili ülke mevzuatına uygun etiketleme gereklidir.
Özet
IPBC (Iodopropynyl Butylcarbamate), düşük dozda etkili, geniş spektrumlu antifungal koruyucu bir bileşiktir.
Kozmetik ürünlerde formülasyonun mikrobiyal stabilitesini sağlar, küf ve mantar oluşumunu önler.
Renk ve koku yapmadan uzun süreli koruma sunar.
Suda sınırlı çözünür olmasına rağmen çoğu kozmetik ve endüstriyel sistemle uyumludur.
Düşük kullanım oranı, yüksek etkinlik ve sinerjik özellikleri sayesinde modern koruyucu sistemlerin en yaygın bileşenlerinden biridir.
