Muz yetiştiriciliğinde çinko (Zn) ve bor (B) Gübreleri Ve Fonksiyonları | Uygulama Programı
Muz yetiştiriciliğinde çinko (Zn) ve bor (B) Gübresi, özellikle çiçeklenme, meyve tutumu, sürgün gelişimi ve meyve kalitesi açısından kritik öneme sahip iz elementlerdir. Bu iki elementin eksikliği verimi ve kaliteyi ciddi şekilde düşürebilir.
🧪 MUZDA ÇİNKO (Zn) ve BOR (B) GÜBRELERİNİN ÖNEMİ
✅ Çinko (Zn):
-
Bitkide oksin hormonunun üretiminde görev alır.
-
Yaprak gelişimini, gövde kalınlığını ve fotosentezi destekler.
-
Eksikliğinde:
-
Cüceleşme (bodurlaşma)
-
Rozetleşmiş kısa yapraklar
-
Gelişme geriliği görülür.
-
✅ Bor (B):
-
Polen canlılığı, çiçeklenme ve döllenme için gereklidir.
-
Şeker ve kalsiyum taşınımında rol oynar.
-
Eksikliğinde:
-
Bozuk çiçekler
-
Boş meyve oluşumu
-
Uç kuruması, yapraklarda deformasyon görülür.
-
🔹 MUZDA KULLANILAN BOR ve ÇİNKO GÜBRELERİ
| Gübre Türü | İçerik | Uygulama Şekli | Özellik |
|---|---|---|---|
| Çinko sülfat (ZnSO₄) | %21–33 Zn | Yapraktan veya damlama | Yaygın ve etkili form |
| Çinko şelatlı gübre (Zn-EDTA) | %6–10 Zn | Yapraktan | Yüksek pH’lı/kireçli topraklarda emilim yüksek |
| Borik asit (H₃BO₃) | %17–20 B | Yapraktan veya toprak | Yüksek bor kaynağı |
| Boraks (Na₂B₄O₇) | %10–11 B | Taban gübresi | Uzun süreli etki, sonbaharda verilir |
| Sıvı bor – çinko gübreleri | 2–10% B + Zn (etanolaminli) | Yapraktan püskürtme | Düşük toksisite, çiçeklenme döneminde ideal |
| B + Zn + amino asit içeren sıvılar | Kombine mikro element | Yapraktan | Stres azaltıcı etkili, hızlı emilim |
📅 MUZDA BOR VE ÇİNKO GÜBRELERİ UYGULAMA TAKVİMİ
| Dönem | Uygulama Şekli | Amaç |
|---|---|---|
| Şubat – Mart | Yapraktan (B + Zn karışımı) | Sürgün ve yaprak gelişimini destekler |
| Nisan – Mayıs | Yapraktan (bor + çinko + amino asit) | Çiçeklenme ve meyve tutumu |
| Temmuz | Tekrar uygulama gerekirse | Meyve iriliği ve iç dolgunluk için |
| Kasım | Topraktan Boraks (bor) + ZnSO₄ | Taban uygulaması, stoklama etkisi için |
✅ DOZ ÖNERİLERİ (GENEL)
Not: Uygulama dozu ürün formülasyonuna göre değişebilir. Aşağıdakiler genel aralıktır:
| Ürün | Dozaj (100 L suya) | Uygulama sıklığı |
|---|---|---|
| Borik asit | 100–150 g | 1–2 defa/yıl |
| Çinko sülfat | 150–250 g | 1–2 defa/yıl |
| Sıvı bor – çinko gübresi | 100–200 cc | 2–3 defa/yıl |
| Zn-EDTA | 100–150 cc | Gerekli ise tekrar |
⚠️ UYGULAMADA DİKKAT EDİLECEKLER
-
Bor ve çinko yüksek dozda toksik olabilir. Tavsiye edilen dozlar aşılmamalıdır.
-
Yapraktan uygulamalarda serin saatler tercih edilmelidir (sabah erken veya akşamüstü).
-
Yüksek pH’lı topraklarda şelatlı çinko (Zn-EDTA) kullanılmalıdır.
-
Boraks gibi taban bor gübreleri, sonbaharda veya ilkbahar başında verilebilir.
-
Çiçeklenmeden 10–15 gün önce B + Zn uygulaması meyve tutumuna doğrudan katkı sağlar.
🎯 ÖNERİ: SIVI B + Zn + Amino Asit KOMBİNLERİ
Muzda çiçeklenme öncesi ve meyve tutumunda şu tür ürünler çok etkilidir:
-
%5 B + %5 Zn + %10 amino asit
-
%1 B + %2 Zn + deniz yosunu özütü
-
B + Zn + humik/fulvik asitli sıvı karışımlar
