Dİ-TERT-BÜTİL PEROKSİT ve Özellikleri | Kullanıldığı Alanlar
Di-tert-Bütil Peroksit NEDİR?
Di-tert-Bütil Peroksit (DTBP), organik peroksitler sınıfına giren, güçlü bir radikal başlatıcı ve oksidan kimyasaldır. Özellikle polimerizasyon reaksiyonlarında, çapraz bağlayıcı olarak ve yakıt katkısı olarak kullanılır. Yüksek sıcaklıkta parçalanarak serbest radikaller oluşturur.
Kimyasal Tanımı
-
Kimyasal adı: Di-tert-Butyl Peroxide
-
Kısaltma: DTBP
-
CAS No: 110-05-4
-
Molekül formülü: C₈H₁₈O₂
-
Molekül ağırlığı: 146,23 g/mol
-
Yapısı: İki tert-butil grubunun peroksit (–O–O–) bağıyla birleşmesi
Fiziksel & Teknik Özellikleri
-
Görünüş: Renksiz ila hafif sarımsı sıvı
-
Koku: Hafif, karakteristik peroksit kokusu
-
Yoğunluk (20 °C): ~0,79 g/cm³
-
Kaynama noktası: ~111 °C
-
Erime noktası: –40 °C civarı
-
Parlama noktası: –18 °C (çok düşük)
-
Çözünürlük:
-
Suda çözünmez
-
Organik çözücülerde çözünür
-
-
Bozunma sıcaklığı (yarı ömür 10 saat): ~126 °C
-
Çok yanıcı ve patlayıcıdır; kontrollü ortamda saklanmalıdır.
Kimyasal Özellikleri
-
O–O peroksit bağı oldukça kararsızdır; yüksek sıcaklıkta homolitik olarak parçalanır.
-
Çözeltide veya bulk halde radikal başlatıcı görevi görür.
-
Güçlü oksidandır; yanıcı maddelerle temasında tehlikelidir.
-
Reaktifliği nedeniyle dikkatli taşınmalı ve depolanmalıdır.
Fonksiyonel Özellikleri
-
Serbest radikal başlatıcı: Polimerizasyon ve kopolimerizasyon reaksiyonlarında.
-
Çapraz bağlayıcı: Polietilen, polipropilen, kauçuk gibi polimerlerde dayanıklılığı artırır.
-
Yakıt katkısı: Benzin ve dizel motorlarında yanmayı iyileştirici olarak kullanılabilir.
-
Kimyasal sentezlerde oksidan olarak görev alır.
Kullanım Alanları
-
Plastik ve kauçuk endüstrisi: Poliolefinlerin çapraz bağlanması (ör. XLPE – çapraz bağlı polietilen üretimi).
-
Polimer üretimi: Polimerizasyon ve kopolimerizasyon başlatıcısı.
-
Yakıt katkıları: Motorlarda yanmayı iyileştirme, emisyon azaltma.
-
Organik sentezler: Radikal reaksiyonlarının başlatılmasında.
