DİMETİL SÜLFOKSİT ve Özellikleri | Kullanıldığı Alanlar
Dimetil Sülfoksit (DMSO) NEDİR?
Dimetil Sülfoksit (DMSO), organosülfür bileşiklerinden olan, yüksek polariteye sahip, renksiz ve higroskopik bir sıvıdır. Çok güçlü bir çözücü olarak bilinir ve tıpta da topikal analjezik, antiinflamatuar ve taşıyıcı (penetrasyon artırıcı) olarak kullanılır.
Kimyasal Tanımı
-
Kimyasal adı: Dimethyl Sulfoxide
-
Kısaltma: DMSO
-
CAS No: 67-68-5
-
Molekül formülü: C₂H₆OS
-
Molekül ağırlığı: 78,13 g/mol
-
Yapısı: (CH₃)₂SO → sülfür atomuna bağlı iki metil ve bir oksijen grubu
Fiziksel Özellikleri
-
Görünüş: Renksiz, şeffaf sıvı
-
Koku: Hafif sarımsak benzeri
-
Yoğunluk (20 °C): 1,095 g/cm³
-
Erime noktası: 18,5 °C (oda sıcaklığında kristalleşebilir)
-
Kaynama noktası: 189 °C
-
Parlama noktası: 95 °C
-
Buhar basıncı (20 °C): 0,6 mmHg (düşük uçuculuk)
-
Çözünürlük:
-
Suda tamamen çözünür
-
Çoğu organik çözücü ile karışabilir
-
-
Termal stabilite: 150 °C’ye kadar stabildir
Kimyasal Özellikleri
-
Polar aprotik çözücü → iyonik ve kovalent bileşikleri çok iyi çözer.
-
Hidrojen bağı kabul edici özelliği vardır.
-
Çok yüksek dipol momenti sayesinde biyolojik zarları kolayca geçer.
Fonksiyonel Özellikleri
-
Çözücü: İlaç, boya, polimer ve biyolojik moleküllerde.
-
Penetrasyon artırıcı: İlaçların deri yoluyla emilimini kolaylaştırır.
-
Kriyoprotektan: Hücre ve dokuları dondurma sırasında korur.
-
Antioksidan ve antiinflamatuar özellik gösterir.
Kullanım Alanları
-
Tıp:
-
Topikal ilaçlarda ağrı kesici ve taşıyıcı
-
Enflamasyon tedavisinde
-
Hücre ve embriyo saklamada kriyoprotektan
-
-
Biyoloji ve laboratuvar: Enzim, DNA, RNA çalışmaları için çözücü
-
İlaç endüstrisi: Yeni formülasyonlarda penetrasyon artırıcı
-
Polimer ve boya sanayi: Reçine ve polimerlerin çözünmesinde
-
Tarım: Pestisit formülasyonlarında çözücü
